Dezinformacja

Mogło to być zdjęcie, wideo albo interesująca „wyskakująca” reklama z nagłówkiem zachęcającym Cię do kliknięcia w link, często przekierowujący na stronę, o której nigdy wcześniej nie słyszałeś. Może zdarzyło Ci się natrafić na coś takiego, gdy szukałeś pomocy z zadaniem domowym bądź najnowszych wiadomości.

Sposoby pozwalające rozpoznać fake newsy:

• Zdjęcie lub film wydają się być edytowane albo po prostu trochę dziwne
• Informacja pochodzi ze żródła, którego nie znasz, a inne, zaufane źródła, nic o tym nie mówią
• Brzmi to zbyt dobrze, by mogło być prawdą
• Pojawiają się literówki bądź błędy językowe

• By zarobić na kliknięciach, zdobyć więcej obserwujących czy wyświetleń. Im bardziej nieprawdopodobny i kuszący nagłówek, tym większe prawdopodobieństwo, że ktoś z ciekawości będzie chciał dowiedzieć się więcej i kliknie w link. Im więcej odwiedzających stronę, wyświetleń i kliknięć, tym więcej zarabia właściciel strony. Takie nagłówki nazywamy „clickbait”.
• Dla zabawy – jako żart czy wyzwanie.
• By zmienić Twoje zdanie na temat danej sytuacji, zmanipulować Twoją opinią i wyobrażeniem o sytuacji.

• Osoby, którym udostępnisz taką wiadomość, mogą w nią uwierzyć i przekazać kolejnym znajomym.
• Mogą również negatywnie zareagować na taką informację – przestraszyć się, zdenerwować czy obawiać.
• Mogą też zachować się negatywnie, nawet skrzywdzić kogoś z powodu negatywnych emocji. Dla przykładu, mogą być dla kogoś niemili, bo uwierzyli w powielaną plotkę, wziąć udział w niebezpiecznym wyzwaniu czy wydać pieniądze na niedziałający sprzęt.

1. Słuchaj swojego przeczucia – jeśli coś wydaje się zbyt fajne, by było prawdziwe, to prawdpodobnie prawdziwe nie jest.
2. Zadawaj sobie pytania, by przemyśleć prawdziwość informacji.
3. Poszukaj szczegółów na dany temat razem z dorosłym, porównaj informacje na kilku stronach.
4. Nie przekazuj fake newsów dalej! Zamiast tego, najpierw sprawdź co naprawdę się wydarzyło.
5. Nie obawiaj się zgłaszać nieprawdziwych informacji – jeśli nie wiesz jak, dorosły na pewno Ci w tym pomoże.

• Sprawdź czy strona, z której pochodzi, jest bezpieczna.
  Bezpieczne strony mają przy pasku z adresem symbol zielonej kłódki / , a sam adres rozpoczyna się https.
• Znajdź zaufane serwisy informacyjne, na których będziesz mógł weryfikować czy inne informacje są prawdziwe (poproś o pomoc dorosłego, na pewno poleci Ci kilka stron!)
• Wyszukuj obrazem – kliknij prawym przyciskiem myszy na zdjęcie, wybierz „Wyszukiwanie obrazem” i sprawdź czy dane zdjęcie jest oryginalnym ujęciem czy może zostało przerobione, a także, czy pojawia się w innych newsach w tym samym kontekście.
• Znajdź stronę do „fact checkingu” – być może dana informacja została już tam zweryfikowana.

Znajdź stronę do „fact checkingu” – być może dana informacja została już tam zweryfikowana
Czym są strony do fact checkingu?

Przy tak dużym zalewie informacji w sieci, działa wiele niezależnych organizacji na świecie, które stale weryfikują prawdziwość tych wiadomości. Wiele z nich to oficjalne serwisy rządowe, których misją jest walka z dezinformacją i fact checking. Wiedzą jak ważny jest dostęp do faktów, więc codziennie pracują nad odkrywaniem kłamst, manipulacji i oszustw. Do nas pozostaje korzystanie z ich pracy.